Η ιστορία του Φεστιβάλ Βύρωνα

Το φεστιβάλ Βύρωνα «Στη σκιά των βράχων» διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1987. Διεξάγεται σε ετήσια βάση στο Θέατρο Βράχων, στα όρια μεταξύ του Δήμου Βύρωνα και του Δήμου Υμηττού.

Ως έναυσμα για την καθιέρωση του θεσμού, λειτούργησε η πρωτοβουλία του σκηνοθέτη Μίνωα Βολανάκη να ανεβάσει την «Μήδεια» στις 6 Αυγούστου 1981, με σκοπό την εναλλακτική χρήση του χώρου ως ανοικτού θεάτρου και εν γένει την πολιτιστική αναζωογόνηση της περιοχής.

Ο Μίνως Βολανάκης αναζητώντας κατάλληλο χώρο, για να παρουσιάσει τη «Μήδεια» και πιστός στο όραμα της πολιτιστικής αποκέντρωσης, έδωσε ζωή στα νταμάρια της Εργάνης, διοργανώνοντας τις γιορτές των Βράχων στο σημερινό Θέατρο Βράχων. Το θέατρο αυτό το ονόμασε τότε συμβολικά, Μεταμόρφωση, διότι ένα λατομείο ‐ χωματερή που προορίζονταν από την πολιτεία να γίνει νεκροτομείο, μεταμορφώθηκε σε θέατρο. Σήμερα έχει μετονομαστεί σε θέατρο Μελίνα Μερκούρη.

Η έναρξη των Γιορτών των Βράχων έγινε μέσα στην Αυγουστιάτικη Πανσέληνο με τον Μάνο Χατζηδάκι, παρουσία πέντε χιλιάδων θεατών.

Η τότε δημοτική αρχή είχε υποδεχτεί με χαρά αυτή την πρωτοβουλία που ξεκινούσε και μετά από μερικά χρόνια το θέατρο παραδόθηκε στη διαχείρισή της. Η υποδομή του θεάτρου ήταν ανύπαρκτη, οπότε η Μελίνα Μερκούρη, αμέσως μετά τη λήξη της τότε πολιτιστικής πρωτεύουσας της Αθήνας, δώρισε στο νταμάρι του Βύρωνα, τον εξοπλισμό και τις κερκίδες ώστε να λειτουργήσει ως θέατρο.

Το φεστιβάλ με την πάροδο των ετών καταξιώνεται ως αναγνωρίσιμος θεσμός και γίνεται σημείο αναφοράς για τα πολιτιστικά δρώμενα της Αττικής, αλλά και της χώρας.

Το 2004, το πρόγραμμα του φεστιβάλ εμπλουτίζεται με διεθνείς παραγωγές, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να παρακολουθήσει νέες καλλιτεχνικές μορφές και σημαντικούς καλλιτέχνες από το εξωτερικό. Παράλληλα, η ένταξή του στο Πρόγραμμα της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, την ίδια χρονιά, έδωσε τη δυνατότητα στο φεστιβάλ να προβληθεί σε διεθνές επίπεδο και να προσελκύσει ένα διευρυμένο κοινό, με διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές.

Το 2006 αποκτά δικό του δικτυακό τόπο, ενώ παράλληλα διοργανώνονται συνεντεύξεις τύπου για το φεστιβάλ σε διάφορους χώρους, παρουσία καλλιτεχνών και πολιτιστικών συντακτών.

Το 23ο φεστιβάλ που πραγματοποιήθηκε το 2010, φάνηκε να ανθίσταται στην οικονομική κρίση, με πολλές από τις παραστάσεις του να είναι «sold-out» και το συνολικό αριθμό των επισκεπτών του να ξεπερνούν το 1.000.000. Ενδεικτικός είναι ο οικονομικός απολογισμός του Πνευματικού Κέντρου Βύρωνα, του φορέα διοργάνωσης του φεστιβάλ, για το 2010, στον οποίο καταγράφηκαν ως έσοδα 703.292,55 ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων σχετίζεται με τη διοργάνωση του φεστιβάλ.

Η υποχρεωτική συγχώνευση στα νομικά πρόσωπα των δήμων και η αναδιάρθρωση του πλαισίου λειτουργίας τους, που προβλεπόταν στο Πρόγραμμα «Καλλικράτης», δεν κατέστησε εφικτή τη διοργάνωσή του φεστιβάλ το 2011. Εξάλλου, από τους ίδιους τους διοργανωτές του, μετά το πέρας της 23ης διοργάνωσης, είχε ήδη εκφραστεί η ανάγκη για μια «νέα πνοή στη διοργάνωση ενός Φεστιβάλ, παρά την έξωθεν καλή μαρτυρία».

Στο πνεύμα αυτό, το καλοκαίρι του 2012 το φεστιβάλ αναμένεται να διοργανωθεί εκ νέου, έχοντας ως φορέα διοργάνωσης το νεοσύστατο διαδημοτικό δίκτυο πολιτισμού των Δήμων Βύρωνα και Δάφνης-Υμηττού. Το νέο φεστιβάλ θα ονομάζεται «Φεστιβάλ στη Σκιά των Βράχων» και θα διαρκεί 4 μήνες, από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Πηγές: localit.gr, library.panteion.gr