Η ανακήρυξη του Υμηττού σε εθνικό δρυμό, με το σύνολό της έκτασής του να υπάγεται σε καθεστώς απόλυτης προστασίας μοιάζει να είναι πλέον η μοναδική λύση στο γαϊτανάκι των διάτρητων ή ανεφάρμοστων νομοθετικών ρυθμίσεων και των ατελείωτων διεκδικήσεων και καταπατήσεων ιδιωτών και δήμων. Το ΥΠΕΧΩΔΕ, αντίθετα, προσανατολίζεται στην ανανέωση του ισχύοντος διατάγματος για τον Υμηττό με επιμέρους βελτιώσεις, οι οποίες όχι μόνο δεν κλείνουν τα «παραθυράκια» του προηγούμενου διατάγματος, αλλά δημιουργούν νέες «ευκαιρίες» δόμησης στις υπώρειες του Υμηττού.
Ο Υμηττός έχει έκταση 81.230 στρεμμάτων, τα οποία στο σύνολό τους έχουν κηρυχθεί αναδασωτέα με υπουργική απόφαση του 1934 και υπάγονται στο δίκτυο Natura. Το καθεστώς προστασίας του όρους καθορίζεται από προεδρικό διάταγμα του 1978, το οποίο χωρίζει το βουνό σε δύο ζώνες: στη ζώνη Α΄, που καταλαμβάνει τον πυρήνα του ορεινού όγκου και στην οποία επιτρέπονται χρήσεις αναψυχής και πολιτισμού και κτίρια έως 150 τ.μ., και στη ζώνη Β΄, που καταλαμβάνει την περιφερειακή ζώνη και στην οποία επιτρέπεται η εγκατάσταση κοινωφελών και κοινόχρηστων λειτουργιών, με τα γνωστά αποτελέσματα.
Παρά τις καλές προθέσεις, όμως, το διάταγμα δεν κατόρθωσε να ανακόψει τις καταπατήσεις και την αυθαίρετη δόμηση στον Υμηττό. Κι αυτό γιατί άφηνε περιθώρια δόμησης (για αναψυκτήρια ή άλλες χρήσεις) που τελικά, εξαιτίας της παντελούς έλλειψης ελέγχων από τις αρμόδιες πολεοδομίες Αθηνών και Ανατολικής Αττικής, χρησιμοποιήθηκαν ως πρόσχημα για την ανέγερση πολυτελών βιλών, ακόμα και ολόκληρων οικισμών (λ.χ. Ανάληψη Γλυφάδας). Ταυτόχρονα, σημαντικό πρόβλημα είναι οι διεκδικήσεις μικρών ή μεγάλων εκτάσεων. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η διεκδίκηση από ιδιώτες 36.000 στρεμμάτων στις περιοχές Ανω και Κάτω Τράχωνες και Πυρναρί.
Οι «λύσεις» που προτείνονται από το αρμόδιο ΥΠΕΧΩΔΕ κάθε άλλο παρά θα προστατεύσουν το δάσος, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Η ανανέωση του υπάρχοντος προεδρικού διατάγματος για τον Υμηττό περιλαμβάνει δευτερεύουσας σημασίας τροποποιήσεις, όπως την αλλαγή των ζωνών προστασίας. Το σχέδιο Π.Δ., που βρίσκεται σε διαδικασία διαβούλευσης, διατηρεί όλες τις διατάξεις που χρησιμοποιήθηκαν την τελευταία 30ετία ως «παραθυράκια» για παράνομη δόμηση. Επίσης, αφήνει περιθώρια για την ικανοποίηση διαφόρων αιτημάτων των δήμων της περιοχής, αλλά και για τη δημιουργία εμπορικών χώρων, ανοίγει δρόμο για την εγκατάσταση και νέων ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων και θεραπευτηρίων στους πρόποδες του βουνού.
Από την άλλη πλευρά, το ΥΠΕΧΩΔΕ προγραμματίζει τη συνέχιση της «εισβολής» του Ι.Χ στο βουνό, με τις σχεδιαζόμενες επεκτάσεις της Αττικής Οδού, καθώς στην ανατολική πλευρά του Υμηττού ο άξονας θα είναι σχεδόν στο σύνολό του υπέργειος και θα διέρχεται από την Α΄ ζώνη προστασίας…
Του Γιωργου Λιαλιου
