Συνέντευξη του Χρήστου Παναγιωτόπουλου, μέλος του Γ.Σ. της ΠΟΕ ΟΤΑ και του Δ.Σ. του σωματείου εργαζομένων Δήμου Βύρωνα, στην εφημερίδα ΠΡΙΝ.
Σύγκρουση μέχρι τέλος
Ο αγώνας είναι ανάγκη να κλιμακωθεί, να βγει από τα όρια της διαμαρτυρίας, να προχωρήσει σε νέες πιο δυναμικές μορφές, πάντα ενωμένα, συντονισμένα και με σχέδιο.
Με εγκύκλιο η κυβέρνηση ζητάει από τους δήμους λίστες εργαζομένων για να τους θέσει σε διαθεσιμότητα, να προχωρήσει σε μετατάξεις, μετακινήσεις. Μήπως οδηγούμαστε έτσι σιγά σιγά σε απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, ξεκινώντας από εργαζομένους στην τοπική αυτοδιοίκηση;
Με το μεσοπρόθεσμο 2013-16, που ψήφισε οριακά η βουλή με 153 βουλευτές επιχειρείται μια πιο βάρβαρη, αντιδραστική τομή για τους εργαζόμενους στην Ελλάδα, για τον χαρακτήρα που μέχρι τώρα γνωρίζαμε στην λεγόμενη τοπική αυτοδιοίκηση. Επιχειρούνται σημαντικές ανατροπές. Τις εισηγείται ένα υπουργείο που θέλει κατά επίφαση να λέγεται υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, αλλά στην πράξη πρόκειται για ένα υπουργείο απορρύθμισης και προώθησης αντιδραστικών ανατροπών, όπου στόχο έχει να διαλύσει ότι είχε απομείνει ως κοινωνικό κράτος στην Ελλάδα και ως δημόσια διοίκηση. Τα ελάχιστα στοιχεία που έχουν απομείνει ως κοινωνικό κράτος, το εργατικό κίνημα οφείλει να τα διεκδικήσει και να τα υπερασπιστεί, όχι ταυτιζόμενο με την μέχρι σήμερα δημόσια διοίκηση. Αγωνιζόμαστε, όχι για να υπερασπιστούμε ένα δημόσιο το οποίο φτιάχτηκε και λειτούργησε ως λάφυρο όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, όλων των κομμάτων και όλου του πολιτικού προσωπικού που ασκούσε εξουσία από την κεντρική διοίκηση ως την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά γιατί οι τομές και οι ανατροπές που φέρνει τώρα το μεσοπρόθεσμο αξιοποιούνται στην οικονομική κρίση, την πολιτική των μνημονίων, με τις κατευθύνσεις της ευρωπαϊκής ένωσης και του ΔΝΤ. Μας φέρνει έναν αιώνα πίσω. Το 1911 καθιερώθηκε η μόνιμη σταθερή εργασία στο Δημόσιο στην Ελλάδα, το 2012 δεν τίθεται απλά σε αμφισβήτηση η μονιμότητα, η σταθερή δουλειά, αλλά πλέον απολύονται εργαζόμενοι στο Δημόσιο, στους ΟΤΑ.. Στρατηγική στόχευση του κεφαλαίου, είναι να υπάρχει ένα άλλου τύπου κράτους, ένα άλλου τύπου δημόσιο, πολύ χειρότερο και πιο αντιδραστικό, ως προς την παροχή υπηρεσιών προς τον λαό και ως προς τα εργασιακά δικαιώματα του. Όλο το προηγούμενο διάστημα, με τον νόμο του Καλλικράτη και με τους νόμους των μνημονίων, επέβαλαν να μειωθούν κατά 50% οι κενές οργανικές θέσεις σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες και στην αυτοδιοίκηση. Σήμερα διώχνει 2000 ανθρώπους, τους θέτει σε διαθεσιμότητα μέχρι τον Δεκέμβρη του 2012, άλλους 25000 μέχρι το 2013, με στόχευση το 2015 να μειωθούν κατά 150000. Δεν μπορεί παρά στο βάθος να υπάρχει η απόλυση. Να αποδεχθεί η ελληνική κοινωνία τη βαρβαρότητα που υπάρχει στον ιδιωτικό τομέα, με την ασυδοσία των εργοδοτών, δηλαδή, να επεκταθεί και στον δημόσιο τομέα. Επίδικο του αγώνα του εργατικού κινήματος θα πρέπει να είναι η μόνιμη σταθερή δουλειά, η απαγόρευση των απολύσεων στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, για να υπάρχουν ενιαία δικαιώματα στους ανθρώπους της εργασίας.
Τα τεράστια κενά που θα δημιουργηθούν στους δήμους πως θα καλυφθούν;
Παράλληλα με τα χαρτιά της διαθεσιμότητας που δίνουν στους εργαζόμενους, τους τάζουν λαγούς με πετραχήλια, προτρέποντάς τους να μην βγουν στους δρόμους γιατί δήθεν θα τους βρουν θέσεις να πάνε κάπου αλλού στο δημόσιο. Η κυβέρνηση και όλο το πολιτικό προσωπικό με τον θεσμό των ΜΚΟ, που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ, έχουν εξελιχθεί σε εταιρείες δουλεμπορίου. Προσλαμβάνουν κόσμο, όχι ως εργαζόμενους αλλά ως ωφελούμενους και τους διαθέτουν για να καλύπτουν τα κενά που δημιουργούνται από τις απολύσεις στις δημόσιες υπηρεσίες, ενώ οι συμβάσεις που υπογράφουν με το ΕΣΠΑ είναι τελείως διαφορετικές. Και αυτό δείχνει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το ελληνικό πολιτικό προσωπικό που κάνει τα πάντα για να διατηρηθεί στην εξουσία, αξιοποιώντας και ευρωπαϊκά κονδύλια, αλλά και την ανάγκη των ανθρώπων για εργασία, με τους χειρότερους όρους.
Στο μεσοπρόθεσμο υπάρχουν επιπλέον μέτρα που πλήττουν την τοπική αυτοδιοίκηση. Καταργείται τελεσίδικα ο όποιος χαρακτήρα είχε μέχρι σήμερα η τοπική αυτοδιοίκηση, ή θα έπρεπε να έχει, δηλαδή να είναι στην υπηρεσία του πολίτη;
Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν θα μπορούσε να ήταν λαϊκός θεσμός και να λειτουργεί ως τέτοιος μέσα στα πλαίσια ενός καπιταλιστικού κράτους. Ωστόσο στην Ελλάδα, μέσα από πολλούς αγώνες και σε μια πορεία ιστορικής εξέλιξης είχαμε το στοιχείο της αυτοδιοίκησης. Όμως, η ηγεμονία της αστικής πολιτικής, στην ελληνική κοινωνία και στην ελληνική πολιτική ζωή, οδηγούσε ώστε η τοπική αυτοδιοίκηση να εφαρμόζει αντιλαϊκές πολιτικές. Σήμερα, επιχειρείται μια βαθιά αντιδραστική τομή, κυρίως για να περιοριστούν τα όποια στοιχεία αυτοδιοικητικής λειτουργίας και τα όποια ψήγματα είχαν απομείνει κοινωνικής πολιτικής. Με δεδομένα τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δήμοι, λόγω της περικοπής της χρηματοδότησης από το κράτος άλλα και λόγω της πολιτικής και της κακοδιαχείρισης που άσκησαν και οι ίδιοι οι δήμαρχοι μια ολόκληρη προηγούμενη περίοδο. Σήμερα έρχεται με το μεσοπρόθεσμο, πρώτον να απαγορεύσει τις προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, να αναστείλει τις προσλήψεις μέχρι 31/12/2106 για τις ειδικότητες ΥΕ και ΔΕ προσωπικού. Δηλαδή, για το εργατοτεχνικό προσωπικό και ένα μέρος του διοικητικού προσωπικού. Αυτό σημαίνει ότι οι υπηρεσίες των δήμων θα υπολειτουργήσουν, θα κλείσουν. Δεύτερον, προχωράει στην παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης των κοινόχρηστων δημοτικών χώρων και κτιρίων των δήμων σε ιδιώτες. Τρίτον, επιβάλλει ένα παρατηρητήριο, οικονομικής δήθεν αυτοτέλειας των ΟΤΑ, το οποίο συγκροτείται μετά από απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών για να παρακολουθεί την πορεία των οικονομικών προϋπολογισμών των ΟΤΑ. Πράγματι πολλοί προϋπολογισμοί των ΟΤΑ έχουν πέσει έξω εξαιτίας των πολιτικών των μνημονίων, και της κακοδιαχείρισης. Το εργατικό κίνημα και ο λαός έχει ανάγκη από έναν εργατικό κοινωνικό έλεγχο των δαπανών των ΟΤΑ και δεν πρέπει να δεχτούμε μια εποπτεία, όπου στην ουσία ακυρώνει την λειτουργία των δημοτικών συμβουλίων και επιβάλει ένα καθεστώς εξυγίανσης στους δήμους. Αυτό σημαίνει πρόσθετη δημοτική φορολογία, πρόσθετα χαράτσια σε όσους έχουν ακίνητη περιουσία στην ίδια την πόλη που ζούνε. Όσον αφόρα τους εργαζόμενους σημαίνει κατάργηση θέσεων, απολύσεις, διαθεσιμότητα, υποχρεωτικές μετακινήσεις.
Σε αυτή την προσπάθεια εντάσσεται και η ιδιωτικοποίηση ή και η κατάργηση δημοτικών υπηρεσιών και οργανισμών, όπως ο τομέας της καθαριότητας;
Οι εκάστοτε κυβερνήσεις, ιδιαίτερα από επί πρωθυπουργίας Σημίτη, διαμόρφωσαν ένα νομικό καθεστώς που επιτρέπει στους δήμους να εκχωρούν αρμοδιότητες και υπηρεσίες στα ιδιωτικά συμφέροντα. Αξιοποιώντας την οικονομική κρίση και την ύφεση που υπάρχει στην οικονομία, ολόκληρα μπλοκ οικονομικών συμφερόντων προσπαθούν να εισβάλλουν στην αυτοδιοίκηση και να πάρουν όχι μόνο το φιλέτο στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά και άλλες υπηρεσίες. Αυτό σταθερά επιδιώκεται τα τελευταία χρόνια μέσα από τις συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Μεγάλα οικονομικά συμφέροντα αυτή τη στιγμή προσπαθούν μέσα από τα ΣΔΙΤ να φτιάξουν σε διάφορες περιφέρειες της χώρας τις νέες χωματερές. Είναι χαρακτηριστικό, ότι διάφοροι δήμαρχοι προσπαθούν να ακολουθήσουν και να υποταχτούν στην γραμμή της Μέρκελ, προωθώντας συμπράξεις γερμανικών εταιρειών με τους δήμους. Αυτό επιχειρήθηκε και σήμερα στη Θεσσαλονίκη από μια ομάδα αιρετών μαζί με τον εντεταλμένο εδώ υπουργό της Μέρκελ, τον Φούχτελ. Θέλουν να μας πείσουν ότι το συμφέρον δήθεν του ελληνικού λαού είναι οι Γερμανοί να γίνουν όχι μόνο τοποτηρητές στην πολιτική κατεύθυνση που θέλουν να οδηγήσουν τα πράγματα, αλλά με την εισβολή των δικών τους οικονομικών επιχειρήσεων να επιβάλλουν τα οικονομικά τους συμφέροντα. Αντέδρασαν σήμερα οι εργαζόμενοι στη Θεσσαλονίκη, το επόμενο διάστημα εκτιμώ ότι θα υπάρξουν μεγάλες αντιστάσεις και θα χουμε στοιχεία ανυπακοής των εργαζόμενων απέναντι σε αυτή την επιβαλλόμενη πολιτική. Διότι μπορεί μέχρι σήμερα το εργατικό κίνημα να μη μπόρεσε συντεταγμένα να αποτρέψει αυτήν την επίθεση, ωστόσο όμως, ο λαός δεν έχει πει την τελευταία του λέξη. Μπροστά μας βρίσκεται η δυνατότητα το εργατικό κίνημα συντεταγμένα να μπορέσει να αντικρούσει αυτήν την επίθεση.
Ο αγώνας των εργαζόμενων στους ΟΤΑ μπορεί να βάλει φραγμό στην επίθεση που επιχειρεί η κυβέρνηση;
Η γνώμη μου είναι ότι βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή. Είναι δεδομένη και αναπτύσσεται διαρκώς η λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι στα μέτρα. Ο ελληνικός λαός τα δυόμισι – τρία χρόνια αυτά, που επιβλήθηκε το μνημόνιο, σε ορισμένους σταθμούς αγωνιστικών εξάρσεων έδειξε τη διάθεση του απέναντι σε αυτήν την πολιτική. Δυστυχώς, οι ηγεσίες του συνδικαλιστικού κινήματος δεν μπορούν να εμπνεύσουν τους εργαζόμενους και να οδηγήσουν τους αγώνες στην σύγκρουση και την ανατροπή αυτής της βάρβαρης πολιτικής που εφαρμόζει η συγκυβέρνηση και επιβάλλει η ΕΕ και το ΔΝΤ. Όλα τα προηγούμενα χρόνια, υπήρξαν φαινόμενα όπου συνδικαλιστικά στελέχη ήτανε σε πλήρη ευθεία γραμμή με τις δυνάμεις της εξουσίας και της εργοδοσίας. Πρέπει να υπερβούμε αυτό το συνδικαλιστικό κίνημα, που κινείται στα πλαίσια της αστικής πολιτικής, των συντεχνιακών λογικών και που ήθελε πάντα μια λογική ανάθεσης και όχι μια λογική ο ίδιος ο εργαζόμενος μέσα από τις γενικές του συνελεύσεις, στο σωματείο του, να διαμορφώνει την πολιτική που πρέπει να ακολουθήσει η εργατική τάξη. Με αγωνιστικό τρόπο όμως και όχι μέσα από τη λογική του κυβερνητικού, εργοδοτικού συνδικαλισμού, αλλά και του κομματικού συνδικαλισμού που υπάρχει μέσα στο εργατικό κίνημα. Η εκδοχή του κομματικού συνδικαλισμού δε θέλει να συμβάλλει ώστε η ίδια η εργατική τάξη να γίνει τάξη για τον εαυτό της. Η επίθεση αυτή λοιπόν θα αναχαιτιστεί μόνο όταν βγει μαζικά ο κόσμος στους δρόμους. Και αυτό θα το κάνουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, έστω και αν αυτό γίνει με απρόβλεπτες αφορμές ή γίνει χωρίς να είναι σχεδιασμένο.
Πηγάζει λοιπόν η αναγκαιότητα για την κοινή δράση των εργαζομένων. Είναι εφικτή στο σήμερα;
Οι δυνάμεις που έχουν ταξική αναφορά πρέπει να συμβάλλουν ώστε να ξαναγεννηθεί ένα συνδικαλιστικό κίνημα ταξικό, ανεξάρτητο που θα ενοποιεί τα δικαιώματα των εργαζόμενων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Δεν υπάρχει λόγος σήμερα να χουμε τόσες πολλές ομοσπονδίες, τόσα πολλά εργατικά κέντρα, τόσα πολλά σωματεία και να έχουμε δύο τριτοβάθμιες ξεχωριστές συνδικαλιστικές οργανώσεις, ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ. Θέλουμε ένα νέο εργατικό κίνημα που θα ενοποιεί τους εργαζόμενους σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, με ενιαία εργασιακά δικαιώματα, ασφαλιστικά δικαιώματα, με ενιαίους μισθούς. Να ανατραπεί η συγκυβέρνηση, να φύγει από την Ελλάδα το ΔΝΤ, η τρόικα κτλ. Αν ο αγώνας την περασμένη Τετάρτη, συνεχιζόταν και τις επόμενες ημέρες με διάφορες μορφές, γινόταν μια προσπάθεια να μπλοκαριστούν τα πάντα, την στιγμή που ψηφιζόταν ο πιο βάρβαρος προϋπολογισμός μετά τον πόλεμο, θα μπορούσε αυτή η κυβέρνηση να είχε δεχτεί σημαντικό πλήγμα. Στους ΟΤΑ για παράδειγμα, το ΠΑΜΕ δυστυχώς πρότεινε την λήξη των καταλήψεων σε όλες τις δημοτικές υπηρεσίες και παρέπεμψε την προσπάθεια κλιμάκωσης του αγώνα, γενικά και αόριστα στο μέλλον.
Ποιες διεκδικήσεις του αγώνα των εργαζομένων στους ΟΤΑ, αν κερδηθούν άμεσα, μπορούν να αποτελέσουνε κόμβο για την συνολικότερη απόκρουση της κυβερνητικής πολιτικής ενάντια στους εργαζομένους και στον λαό;
Μπορούμε να υποχρεώσουμε την κυβέρνηση να αναδιπλωθεί και να πάρει πίσω τα χαρτιά της διαθεσιμότητας. Πρώτα να βρεθούν θέσεις για τους υπαλλήλους που θα μετακινηθούν, χωρίς να υπάρχει το χαρτί της διαθεσιμότητας- απόλυσης. Να υπάρξει συντονισμός των τμημάτων των εργαζομένων που παίρνουν τα χαρτιά της διαθεσιμότητας στα χέρια αυτές τις μέρες, να μπλοκαριστούν όλες οι υπηρεσίες του δημοσίου, στα υπουργεία, στην τοπική αυτοδιοίκηση, στις περιφέρειες της χώρας, στα πανεπιστήμια που απολύονται διοικητικοί υπάλληλοι. Για να γίνει χρειάζεται την μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή και χρειάζονται ηγεσίες αποφασισμένες να οδηγήσουν την σύγκρουση μέχρι το τέλος. Υπάρχουν τα περιθώρια. Αυτό φάνηκε και σήμερα με τον αποκλεισμό που επιχειρήθηκε να κάνουν οι εργαζόμενοι στην αυτοδιοίκηση στην Θεσσαλονίκη. Μπορεί τις επόμενες ημέρες να είναι ένας εφικτός στόχος που θα ανατρέψει έναν βασικό πυλώνα στα πλαίσια της ασκούμενης, βάρβαρης πολιτικής των μνημονίων. Αρκεί να κλιμακωθεί αυτός ο αγώνας, να βγει από τα όρια της διαμαρτυρίας, να προχωρήσει σε νέες πιο δυναμικές μορφές, πάντα όμως ενωμένα, συντονισμένα, με σχέδιο.
