Άρθρο της εφημερίδας Καθημερινή για το Κέντρο Ισιδώρας και Ραϋμόνδου Ντάνκαν στον Βύρωνα:
Πριν από περίπου ένα χρόνο, στο Κέντρο Ισιδώρας και Ραϋμόνδου Ντάνκαν στον Βύρωνα, ένα σημαντικό γεγονός επρόκειτο να συμβεί. Η Jeanne Bresciani, καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Ντάνκαν στη Νέα Υόρκη, είχε εκφράσει την επιθυμία να δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα εκπαίδευσης του χορού της Ισιδώρα Ντάνκαν.
Λίγους μήνες αργότερα, μία από τις πιο αξιόλογες καθηγήτριες του χορού Ντάνκαν, η επίσης Αμερικανίδα Barbara Kane, είχε σκεφτεί να έρθει στο Κέντρο Ντάνκαν για να δώσει σεμινάρια, καλώντας μαζί της τη Ligoa Duncan, 94χρονη κόρη του Ραϋμόνδου Ντάνκαν! Φανταστείτε την τιμή. Στο κτίριο ψηλά στον λόφο του Βύρωνα, στον Κοπανά, εκεί όπου το 1902 η Ισιδώρα Ντάνκαν και η οικογένειά της αποφάσισαν να χτίσουν τον δικό τους Ναό όπως έλεγαν, βασισμένο στο σχέδιο του Παλατιού του Αγαμέμνονα στις Μυκήνες, να ξαναζωντανεύει εν έτει 2011 η ψυχή της πρωτοπόρου του σύγχρονου χορού, πολυαγαπημένης Ισιδώρα.
Τίποτε απ’ όλα αυτά, βεβαίως, δεν υλοποιήθηκε και τα όνειρα ίσως να μείνουν για πάντα όνειρα, ποιος μπορεί να ξέρει σε ένα τόπο όπως η Ελλάδα, όπου οι αναβολές ωραίων και σημαντικών γεγονότων είναι, λόγω των διαφόρων δυσχερειών, συχνές. Αντιθέτως, η έναρξη της καινούργιας χρονιάς έφερε δυσάρεστα νέα. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Καλλικράτης», προβλεπόταν η συγχώνευση έντεκα νομικών προσώπων του Δήμου Βύρωνα, μεταξύ των οποίων και του Κέντρου Ντάνκαν.
Μετά την παρέμβαση της οικογένειας του χορού, που συγκέντρωσε πάνω από πεντακόσιες υπογραφές συν τις επιστολές προσωπικοτήτων από Ελλάδα και εξωτερικό, ο δήμαρχος Βύρωνα Νίκος Χαρδαλιάς και το Δημοτικό Συμβούλιο, πεισμένοι, όπως είπαν, για «την ιστορικότητα του Κέντρου, που το καθιστά μοναδικό πολιτιστικό μνημείο στην Ευρώπη», εισηγήθηκαν πριν από λίγες μέρες τη διατήρηση της αυτοτέλειάς του. Πάλι καλά.
Στην Ελλάδα, τόπο λατρείας και έμπνευσης της Ντάνκαν, στον ίδιο χώρο όπου είχε στο γύρισμα του εικοστού αιώνα επιθυμήσει να ζήσει για πάντα, λειτουργεί από το 1992, σ’ ένα διαφορετικό πια τοπίο, το σημερινό Κέντρο Ντάνκαν. Τα τελευταία δέκα χρόνια, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Πηνελόπης Ηλιάσκου, έχει να επιδείξει ένα ιδιαίτερα δραστήριο πρόγραμμα που, πέραν της Σχολής Χορού, καινοτόμησε με δράσεις, όπως η διοργάνωση community dance, προγράμματα ερευνητικά για τη χορογραφική διαδικασία, φιλοξενία γνωστών ξένων καλλιτεχνών, οδηγώντας το όραμα της Ντάνκαν στο μέλλον, έτσι όπως το ήθελε εκείνη.
«Η χορεύτρια του μέλλοντος αισθάνομαι πως είναι κοντά. Θα χορέψει για το σώμα που ξυπνάει από αιώνες λήθης σε μια νέα μορφή, όχι πλέον σε πόλεμο με την πνευματικότητα και τη διανόηση, αλλά για να τις ενώσει σε μια υπέροχη αρμονία», έγραφε. Είναι περίεργο. Η Ισιδώρα Ντάνκαν, με την επανάσταση του χορού, την ελευθερία των ρούχων και της ίδιας της της ζωής, χαρακτηρίστηκε από κάποιους γραφική. Κι όμως, σήμερα περισσότερο από ποτέ αναζητάμε στον χορό της και στις σελίδες των κειμένων που έγραψε αυτό που μας λείπει.
Της Σαντρας Βουλγαρη