Βρισκόμαστε ήδη στο δεύτερο χρόνο (Νοέμβριος 2008) από τότε που ο Δ.Βύρωνα ξεκίνησε το πιλοτικό πρόγραμμα ανακύκλωσης , όπως χαρακτηρίστηκε , και είπαμε να κάνουμε μια συζήτηση με τον υπεύθυνο του προγράμματος του Δήμου, προϊστάμενο της Υπηρεσίας Καθαριότητας, κ. Γιάννη Μαυρίκη.
Πρέπει όμως πρώτα να θυμίσουμε ότι η Στάση Βύρωνα εξαρχής υποστήριξε με ιδιαίτερη θέρμη αλλά και επιμονή την αναγκαιότητα ανακύκλωσης υλικών από το Δήμο, καυτηριάζοντας το γεγονός ότι αυτή άργησε να εφαρμοστεί στο Δήμο μας. Επίσης , το ότι επιλέχθηκε τελικά αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα, με διαλογή των υλικών στην πηγή τους και όχι με το γνωστό πρόγραμμα των μπλε κάδων που εφαρμόζεται σε άλλους δήμους μέσω της Ε.Ε.Α.Α. ( Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ), Εταιρεία στην οποία συμμετέχει η ΚΕΔΚΕ και μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες, οφείλεται στην επιμονή και δράση του Σωματείου Εργαζομένων του Δήμου.
Θέσαμε λοιπόν στον κ. Μαυρίκη ορισμένα ερωτήματα , στα οποία μας απάντησε με ευχαρίστηση :
-Διανύοντας τον 2ο χρόνο εφαρμογής του προγράμματος ανακύκλωσης στο Δήμο μας, πως θα χαρακτηρίζατε την πορεία του ;
-Με δύο λέξεις, απόλυτα πετυχημένη. Τα αποτελέσματα και η συμμετοχή των πολιτών, ξεπέρασαν κάθε προσδοκία μας και αυτό, χωρίς ολοκληρωμένη, συστηματική και συνεχή ενημέρωση των συμπολιτών μα από τη μεριά του Δήμου, αλλά και χωρίς την επιδότηση, την οποία διεκδικήσαμε και διεκδικούμε, που παίρνουν οι άλλοι Δήμοι που έχουν το σύστημα με τους μπλε κάδους. Με το σύστημα εκείνο, η διαλογή γίνεται στην επεξεργασία των υλικών, ενώ εδώ, γίνεται στην πηγή, από τον ίδιο το δημότη, καθιστώντας τον έτσι και συνειδητό, αλλά και συμμέτοχο.
-Μπoρείτε να μας δώσετε κάποια πρώτα στοιχεία για τα οφέλη της ;
-Το πρώτο όφελος ασφαλώς, έχει να κάνει με τη συμβολή μας στην προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση νομίζω. Σε άλλες χώρες, όπως η Φιλανδία, με άλλη περιβαλλοντολογική συνείδηση, με μέσα πολύ πιο πλούσια σε ποσότητα και ποιότητα από τα δικά μας και με ένα παρελθόν εφαρμογής μιας τέτοιας πολιτικής πολλών χρόνων, έχει κατορθώσει να φτάσει το ποσοστό ανακύκλωσης των αποβλήτων στο 50% , με στόχο σε πέντε χρόνια να φτάσει στο 80% . Μιλάμε για εκπληκτικά ποσοστά ! Ειδικότερα για το Βύρωνα τώρα, να αναφέρουμε ότι τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του προγράμματος κατορθώσαμε ένα ποσοστό 3% που σημαίνει 600 τόνους καθαρό υλικό.
– Και τα ανακυκλούμενα αυτά υλικά που καταλήγουν ;
Ο Δήμος, με αυτόν τον τρόπο, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει σε ποιό εργοστάσιο επεξεργασίας θα τα πουλήσει, πετυχαίνοντας συμφέρουσες τιμές και χωρίς μεσάζοντες. Αυτή τη διετία τα έσοδα του Δήμου ανήλθαν στα 15000 euro περίπου.
– Τι προοπτικές αλλά και προβλήματα υπάρχουν ;
– Κατ’ αρχάς, θέλω να συγχαρώ τους συναδέρφους που απασχολούνται στο πρόγραμμα ανακύκλωσης, οι οποίοι δουλεύουν συνειδητά, με κέφι και μεράκι.
Από εκεί και πέρα, οι δυνατότητες είναι πολύ μεγάλες, αν υπάρξουν οι ανάλογες προτεραιότητες και η ανάλογη βούληση. Σας θυμίζω και πάλι, πως ό,τι έγινε μέχρι σήμερα, έγινε με όχι και τόσο ιδιαίτερη πληροφόρηση από μεριάς του Δήμου. Χρειάζονται λοιπόν, πέρα από αυτό, περισσότερα σημεία ανακύκλωσης ( σήμερα ανέρχονται στα 45 σε όλο το Δήμο,στο αμέσως επόμενο διάστημα σκεφτόμαστε να αυξηθούν κατά 20 ακόμα μιάς και οι δημότες κατάφεραν να κάνουν το πρόγραμμα να λειτουργεί στο 110% ), περισσότερα απορριματοφόρα ( σήμερα υπάρχουν μόνο δύο, τα οποία σημειωτέον, λειτουργούν με φυσικό αέριο ) και ανάλογη επάνδρωση της υπηρεσίας αυτής. Νομίζω ότι πρέπει να υπάρξει και στον οργανισμό του Δήμου, ιδιαίτερος Τομέας Ανακύκλωσης, ενταγμένος στην Διεύθυνση Καθαριότητας.
-Προγραμματίζεται κάτι ακόμα για το επόμενο διάστημα;
-Ναι, αρχίζουμε έρευνα για την κομποστοποίηση…
-Δηλαδή; Τι σημαίνει αυτό;
-Yπάρχει επιστημονικά και τεχνικά η δυνατότητα, ένα μεγάλο μέρος των οργανικών αποβλήτων αλλά και των ξύλων, των κλαδιών που κλαδεύονται από τα δέντρα στους δρόμους του Δήμου και άλλων υλικών , να επεξεργαστεί και , ή να επιστραφεί στη φύση και τους δημότες σε άλλη μορφή , π.χ. πριονίδι για λίπασμα,ή να βγει σε ένα άλλο προϊόν. Σήμερα, μόνο στον Καρέα, χρειαζόμαστε τρία φορτηγά την εβδομάδα για κλαδιά από τους κηπουρούς του Δήμου μας και τους κήπους των πολυκατοικιών, υλικά τα οποία αδίκως καταλήγουν στη χωματερή.
– Πρόκειται για κάτι πολύ ενδιαφέρον, δώστε μας μερικές πληροφορίες ακόμα.
– Κομποστοποίηση είναι η φυσική διαδικασία κατά την οποία τα οργανικά απόβλητα (φρούτα, λαχανικά, φύλλα, κλαδέματα κ.α.) μετατρέπονται σε ένα πλούσιο οργανικό μίγμα που λειτουργεί ως εδαφοβελτιωτικό και λίπασμα. Τα οργανικά οικιακά απόβλητα αποτελούν περίπου το 40-60% του συνόλου των αποβλήτων που παράγουμε στο σπίτι μας. Από αυτά το 70% περίπου είναι κομποστοποιήσιμα. Αυτό σημαίνει ότι κάνοντας κομποστοποίηση μπορούμε να μειώσουμε το σύνολο των οικιακών αποβλήτων μας κατά 35% περίπου.
– Γιατί να κάνουμε κομποστοποίηση;
Κάνοντας κομποστοποίηση μειώνουμε τα σκουπίδια που καταλήγουν στους ΧΥΤΑ. Αυτό έχει πολλαπλά οφέλη:
Μειώνονται οι συνολικές ποσότητες αποβλήτων που στέλνει ο Δήμος μας στο ΧΥΤΑ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των δημοτικών τελών που πληρώνουμε, αν συνδυαστεί με αλλαγή της πολιτικής χρέωσης των Δήμων για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων. Προς το παρόν η χρέωση των Δήμων γίνεται ανάλογα με τον πληθυσμό τους, ενώ θα έπρεπε να γίνεται ανάλογα με τις ποσότητες αποβλήτων που στέλνουν για υγειονομική ταφή.
Επιμηκύνεται σημαντικά ο χρόνος ζωής των ΧΥΤΑ, αφού έτσι δέχονται πολύ λιγότερα απόβλητα. Είναι γνωστά τα προβλήματα που δημιουργούνται όταν πρόκειται να κατασκευασθεί ένας ΧΥΤΑ. Αν δεν βοηθήσουμε όλοι ενεργά στη μείωση των αποβλήτων, θα χρειάζεται να κατασκευάζονται όλο και περισσότεροι ΧΥΤΑ. Οι ρυθμοί παραγωγής αποβλήτων αυξάνονται συνεχώς και οι ΧΥΤΑ γεμίζουν με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Αρκεί να αναφέρουμε ότι οι ποσότητες αποβλήτων το 1995 σε πανελλήνιο επίπεδο ήταν περίπου 3,5 εκ. τόνους, ενώ το 2004 προσεγγίζαν τους 5 εκ. τόνους.
Προστατεύουμε τον πλανήτη από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τα οργανικά απόβλητα στους ΧΥΤΑ θάβονται και αποικοδομούνται κάτω από συνθήκες έλλειψης οξυγόνου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων μεθανίου (CH4), μονοξειδίου του άνθρακα (CO) και σε λιγότερες ποσότητες υδρόθειο (H2S) κ.α. Τα αέρια αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και συνεπώς για την αλλαγή του κλίματος στη Γη, με τις γνωστές για όλους καταστρεπτικές συνέπειες.
Ένα άλλο πρόβλημα στο οποίο δίνει λύση η κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων είναι η ερημοποίηση των εδαφών. Η εντατικοποίηση της καλλιέργειας της γης, σε συνδυασμό με την καταστροφή των δασών από πυρκαγιές και την εμπορική υπερεκμετάλλευσή τους, έχουν κάνει τα εδάφη πολύ φτωχά σε οργανική ύλη. Η διάβρωσή τους είναι το επόμενο βήμα πριν την τελική ερημοποίηση. Η «λύση» για τη συνέχιση της καλλιέργειας της γης είναι η υπερβολική χρήση λιπασμάτων που έχει πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις στα νερά, στην πανίδα και φυσικά στον άνθρωπο. Το κομπόστ, δηλαδή το προϊόν της κομποστοποίησης, επιστρέφει στο έδαφος τις απαραίτητες για τη γονιμότητά του οργανικές και ανόργανες ουσίες.
– Υπάρχουν προβλήματα στην κομποστοποίηση;
– Το πιο σημαντικό πρόβλημα της κομποστοποίησης είναι ότι… δεν την κάνουμε πράξη!
Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες η κομποστοποίηση σε οικιακό αλλά και σε δημοτικό / κοινοτικό επίπεδο έχει προχωρήσει εδώ και χρόνια. Είναι, με λίγα λόγια, δοκιμασμένη μέθοδος διαχείρισης των αποβλήτων που θα λέγαμε ότι επιβάλλεται πλέον να γίνει θεσμός και στην Ελλάδα, δεδομένου του υψηλού ποσοστού οργανικών στα απόβλητά μας, εξαιτίας της μεσογειακής διατροφής μας.
Προς αυτή την κατεύθυνση οδηγεί και η εθνική στρατηγική για τη μείωση της διάθεσης των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων στους ΧΥΤΑ, η οποία είναι νόμος του κράτους (Κ.Υ.Α. 29407/3508 Αρ. Φύλλου 1572-16/12/2002 «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων»?) και προβλέπει ότι:
α) Μέχρι την 16η Ιουλίου 2010 τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα που προορίζονται για ΧΥΤΑ πρέπει να μειωθούν στο 75% της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων που είχαν παραχθεί το 1995 ή το τελευταίο προ του 1995 έτος για το οποίο υπάρχουν τυποποιημένα στοιχεία της Eurostat.
β) Μέχρι την 16η Ιουλίου 2013 τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα που προορίζονται για ΧΥΤΑ πρέπει να μειωθούν στο 50% της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων που είχαν παραχθεί το 1995 ή το τελευταίο προ του 1995 έτος για το οποίο υπάρχουν τυποποιημένα στοιχεία της Eurostat.
γ) Μέχρι την 16η Ιουλίου 2020 τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα που προορίζονται για ΧΥΤΑ πρέπει να μειωθούν στο 35% της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων που είχαν παραχθεί το 1995 ή το τελευταίο προ του 1995 έτος για το οποίο υπάρχουν τυποποιημένα στοιχεία της Eurostat.
Όπως φαίνεται είναι αναγκαία η δραστηριοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά είναι και χρέος των πολιτών με δικές τους πρωτοβουλίες να συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση.
-Σας ευχαριστούμε και ευχόμαστε καλή δύναμη και καλή συνέχεια.